Ruim vier jaar na aanvang van de coronapandemie zijn bijna tienduizend postcovidpatiënten geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt verklaard. Zij hebben zulke ernstige klachten overgehouden aan hun corona-infectie dat ze een WIA-uitkering krijgen.

Dat blijkt uit cijfers die het UWV aan de Volkskrant heeft verstrekt. Daarmee kost postcovid de schatkist jaarlijks zeker 200 miljoen euro aan uitkeringen, becijfert verzekeringsarts en jurist Jim Faas, expert op het gebied van postcovid. De maatschappelijke kosten van die uitkeringen zijn waarschijnlijk structureel, omdat de uitstroom uit de WIA laag is, concludeerde een adviesgroep van het kabinet vorig jaar. Postcovid is immers niet te genezen.

Vrijdag openen de eerste drie postcovidexpertisecentra, in de academische ziekenhuizen van Amsterdam, Rotterdam en Maastricht. Daar kunnen voorlopig ongeveer duizend patiënten terecht. Artsen gaan bij hen het effect onderzoeken van bestaande medicijnen, zoals anti-allergiemedicatie, antidepressiva en bètablokkers. Mogelijk kunnen die middelen de klachten van patiënten verminderen.

Cijfers van het UWV (tot en met eind augustus) laten zien dat tot nu toe 9.746 werknemers vanwege ernstige postcovidklachten een WIA-uitkering hebben gekregen. Bij nog eens 1.246 werknemers met een WIA-uitkering is postcovid de nevendiagnose, wat betekent dat de klachten een rol spelen naast een andere ziekte. Een WIA-uitkering wordt verstrekt aan werkenden die als gevolg van ziekte al langer dan twee jaar niet of nauwelijks kunnen werken.

Vier jaar op bed
De cijfers maken duidelijk hoe groot en vooral ook hoe onzichtbaar de problematiek is, zegt oud-huisarts Alfons Olde Loohuis van C-support, dat in opdracht van de overheid patiënten met langdurige coronaklachten ondersteunt. ‘Ik ken jonge mensen die al vier jaar op bed liggen. Ze voelen zich niet gehoord en niet gezien. Ze hebben een ongrijpbare ziekte waarvoor artsen nog geen oplossing hebben.’

Bij C-support staan nu 32 duizend patiënten geregistreerd en nog iedere maand melden zich ruim driehonderd nieuwe patiënten aan, aldus Olde Loohuis. De meest dramatische ziektegevallen dateren uit de eerste golf, zegt hij, uit de periode voor de vaccinaties, maar er worden nog altijd mensen langdurig ziek, vaak na een milde infectie.

Recent Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat het risico op postcovid de afgelopen jaren flink is gedaald. Niet alleen doordat het coronavirus minder virulent werd, maar ook door het effect van vaccinatie, waardoor de kans op langdurige klachten bijna halveerde.

Immuniteit
Verreweg de meeste mensen hebben inmiddels immuniteit opgebouwd tegen het coronavirus, door een infectie of door vaccinatie, zegt viroloog Marion Koopmans, ‘maar die immuniteit is niet blijvend en niet oersterk’. Dus blijft er een risico op covid en daarmee een risico op postcovid, bedoelt ze: ‘Al zijn er geen exacte getallen, omdat mensen lang niet altijd weten of ze een infectie hebben gehad.’

De Gezondheidsraad heeft dit voorjaar besloten dat vaccinatie niet wordt ingezet als strategie tegen postcovid. De hele bevolking zou dan doorlopend gevaccineerd moeten worden, terwijl het onduidelijk is hoeveel ziektegevallen daar in deze fase van de epidemie nog mee worden voorkomen, schreef de Raad.

Olde Loohuis heeft begrip voor dat standpunt, maar noemt als nadeel dat nu het beeld is ontstaan dat corona geen gevaar meer is. ‘Daardoor dreigt de aandacht voor postcovid te verslappen.’ De coronamaatregelen zijn in maart vorig jaar afgeschaft. Testen hoeft niet meer, isolatie ook niet. ‘De boodschap zou moeten zijn: wees op je hoede. En neem maatregelen als je toch een infectie oploopt.’

Bron: Volkskrant 31 oktober 2025